Phân loại rác đúng để không bị phạt và bảo vệ môi trường

Rác thải đang là vấn đề của toàn nhân loại. Trước kia khi ở Việt Nam mình không bao giờ nghĩ đến việc môi trường đang chịu ảnh hưởng ra sao vì lý do rác thải nói chung và rác thải nhựa nói riêng. Nhưng từ khi sang Đức, khi việc phân loại rác được quy định rõ ràng trong nội quy nhà ở thì mình bắt đầu nghĩ đến môi trường hơn.
Phân loại rác ở Đức vô cùng quan trọng và luôn được viết trong quy định. Nếu muốn phân loại rõ ràng thì có rất nhiều loại rác. Nhưng ở đây mình sẽ chỉ nói đến các loại rác chính mà mỗi gia đình, mỗi người đều cần phân loại để bảo vệ môi trường và giúp cho việc xử lý rác thải được dễ dàng hơn.

1. Rác bio (rác hữu cơ)

Rác hữu cơ là các loại rác có thể phân hủy và được sử dụng làm phân bón hoặc sản xuất năng lượng. Rác hữu cơ rất quý giá. Bằng cách lên men rác bio sinh ra khí gas và từ đấy sử dụng để sản xuất điện hoặc khí sưởi.

Những thứ gì thuộc rác Bio? Tất cả các thứ liên quan đến thực vật.

• Rác thải từ bếp: vỏ hoa quả, rau củ, vỏ trứng, bã cafe, bã trà, túi lọc cafe/trà, phomai, thức ăn thừa từ rau củ, bánh mì
• Giấy bẩn, giấy ăn, giấy lau chùi nhà bếp, 
• Cây trồng đã chết, các loại cây trồng trang trí nhà, cây gia vị,...

Lưu ý: Thịt, thức ăn thừa từ thịt KHÔNG PHẢI BIO. Mọi người đừng nhầm lẫn. Cách tốt nhất là hãy tìm hiểu thêm về quy định phân loại rác ở thành phố bạn đang ở. Ví dụ mình ở Nürnberg thì sẽ tham khảo tại đây

Túi đựng rác bio là túi giấy. Túi này được phát miễn phí tại các siêu thị /chợ như Norma, Netto hoặc Lidl. Hoặc cũng có thể lên website của thành phố đặt về, hoặc mua cũng có.

Thùng rác bio thường là thùng màu xanh lá cây. KHÔNG ĐƯỢC vứt rác khác vào thùng bio, đặc biệt là rác nhựa, túi nilong.

2. Rác đen (Restmüll)

Restmüll là các loại rác không thể phân loại và không có giá trị sử dụng tiếp:

• Đồ ăn thừa từ thịt, cá, xúc xích...(không phải thực vật)
• Bóng đèn dây tóc và bóng đèn halogen
• Túi hút bụi
• Tro than, tro gỗ
• Đồ dùng bằng sứ gốm
• Gương, mảnh kính vụn
• Đầu lọc thuốc lá
• Quần áo vải, đồ dùng bằng vải, da, giẻ rửa bát
• Cát đi vệ sinh của mèo (loại không phải bio/không cho đc vào wc)
• Dầu ăn
• Tã bỉm, băng vệ sinh, tampon, bông tẩy trang, bông
• Đồ dùng văn phòng như bút, giấy đã qua xử lý,..
• Đồ làm thủ công: sơn khô, giấy nhám, thảm, gỗ vụn, giấy dán tường, phế liệu,...
• Rác từ cao su
• Sáp nến, sáp tóc,...

Các thứ KHÔNG được vứt vào Restmüll:

• Những thứ có thể tái chế như nhựa, xốp, kim loại
• Giấy sạch, bìa cứng
• Các chất ô nhiễm như pin, đèn tiết kiệm năng lượng, dung môi và chất tẩy rửa, sơn lỏng, sơn mài, dầu thải, gỗ và thuốc trừ sâu
• Các bộ phận điện nhỏ như dao cạo râu, lò nướng bánh, bàn là hoặc radio

Restmüll được vứt vào thùng rác màu đen. Rác này khi được thu về sẽ được phân loại một lần nữa đề tìm ra các thứ có thể tái chế. Phần lớn sẽ được đốt thành tro vì không có giá trị tái sử dụng. Việc phân loại vô cùng quan trọng vì hiện nay các bãi rác đã vô cùng quá tải, các chất thải gây ô nhiễm môi trường có thể phát tán ra không khí hoặc ngấm xuống nước ngầm. 

3. Rác vàng (Gelbe Sack)

Đây là rác có thể tái chế hoặc tái sử dụng.

• Bao bì từ kim loại: các loại lon, nắp chai bằng kim loại
• Bao bì từ nhôm: màng bọc thực phẩm, nắp hộp sửa chua,..
• Bao bì nhựa, các loại hộp nhựa
• Các vật liệu tổng hợp: vỏ hộp sữa,... Kiểu các vật liệu tưởng là giấy nhưng không phải giấy.

Rác này được vứt vào túi vàng. Túi vàng thường được thành phố phát miễn phí 1 lần /năm. Hoặc có thể đến Bürgerinformationszentrum ở mỗi thành phố để xin thêm túi. 

Gelb Sack sau khi được thu gom cũng sẽ được xử lý và phân loại theo kích thước và loại riêng rác từ Aluminium, kim loại và Nhựa. Aluminium sẽ được xử lý để dùng cho sản xuất vỏ lon, thành cửa sổ hoặc các bộ phận của ô tô. Nhựa được sử dụng làm các sản phẩm mới (không được phép sử dụng làm vỏ bọc thực phẩm), ví dụ như đồ chơi, chậu cây, ống nước, giầy dép,...

4. Giấy

Đúng như tên gọi của nó thôi. Giấy. Giấy ở đây là giấy không qua xử lý, ví dụ như giấy viết, giấy ăn, thùng giấy đóng đồ, sách báo.... Với những thứ như phong bì thư có 1 phần trống bằng nilong thì hãy xé cái nilong ra cho vào rác vàng, chỉ cho phần giấy vào rác giấy thôi. 

Thùng rác giấy thường có màu xanh da trời. Và cũng chỉ được vứt giấy thôi. 

Những thứ KHÔNG phải rác giấy:

• Giấy bẩn, có đồ ăn thừa: Hộp Pizza, hộp đựng pommes,...
• Vỏ hộp sữa, vỏ hộp nước (nhìn tưởng giấy mà không phải giấy)
• Giấy lót lò nướng (Backpapier)

Sau khi được thu gom, rác giấy cũng sẽ được xử lý để loại bỏ các rác không liên quan ví dụ như các mảnh dập gim hoặc các mảnh nhựa nhọ. Sau đó rác sẽ đc phân loại theo chất lượng và nén chặt thành từng khối. Từng khối này sẽ được xử lý bằng chất hóa học để loại bỏ các tạp chất ví dụ như mực in. Hỗn hợp còn lại được nghiền nhỏ sấy khô và ép thành giấy trắng. Giấy này lại được sử dụng để làm giấy in hoặc carton hoặc các loại sản phẩm bằng giấy khác

5. Thủy tinh (Glas)

Các chai lọ thủy tinh có nơi vứt riêng và được phân loại theo màu. Thường thì khu phố nào cũng có thùng để vứt rác thủy tinh.
Các loại chai lọ thủy tinh này sẽ được thu gom và phân loại một lần nữa theo màu sắc và loại bỏ các rác không liên quan. Sau đó chỗ chai lọ này sẽ được đốt chảy và sử dụng làm nguyên liệu sản xuất các chai lọ mới.

6. Rác điện tử (Elektronikschrott)

Đây là các linh kiện điện tử, dây điện, thiết bị điện to bé, điện thoại, máy in, máy giặt, tivi tủ lạnh,... các đồ này có thể hỏng hoặc không hỏng. Rác điện tử không được phép vứt vào rác gia đình (Hausmüll) mà phải được thu gom tại những điểm nhất định.
Theo luật  thì rác điện tử được phép mang đến các cửa hàng bán đồ điện tử, siêu thị điện máy hoặc các Wertstoffhöfe để thu gom. Mỗi thành phố sẽ có danh sách địa chỉ của các Wertstoffhöfe. Ngoài ra khi mua các thiệt bị điện lớn như ti vi, tủ lạnh, máy giặt, hút bụi thì các bạn có thể hỏi trực tiếp cửa hàng về việc mang đồ cũ đến để vứt. Thường thì các cửa hàng như saturn và media markt sẽ chịu trách nhiệm cho việc xử lý rác điện tử.
Một cách khác để giảm thiểu rác điện tử chính là bán đồ cũ. Thông thường chúng ta sẽ không chờ đến khi cái tivi hỏng hoặc điện thoại hỏng không dùng được nữa để mua cái mới. Vậy nên hãy tìm cách bán đồ cũ vẫn sử dụng được trước khi mua đồ mới. Có rất nhiều người sẵn sàng mua lại đồ cũ đã qua sử dụng.

7. Rác có chất ô nhiễm

Rác này gồm có

• sơn lỏng
• ác quy
• chất tẩy rửa, chất hoá học, màu nước
• đèn tiết kiệm điện
• dầu nhớt, dầu máy

Các rác này không nên vứt vào Hausmüll hoặc cho vào wc xả nước vì nó sẽ gây ô nhiễm đất và nguồn nước. Các rác này sẽ được thu gom tại các điểm gọi là Schadstoffmobile/Schadstoffsammlung.

Riêng với thuốc (dạng viên, dạng nước) thì có thể vứt vào Restmull. Nhưng chỉ có thể thôi nhé. Tốt nhất vẫn nên mang đến Schadstoffsammlung hoặc mang đến các cửa hàng thuốc Apotheke.
Pin các loại được thu gom ở các thùng trong siêu thị/chợ. Các thùng này thường được đặt ở gần cửa ra vào hoặc gần quầy thu ngân.
Đối với các chất tẩy rửa, nước giặt, nước rửa bát thì thường sẽ được sử dụng hết trước khi hết hạn. Nhưng vì lý do nào đó ví dụ như chuyển nhà mà không mang theo được thì các bạn có thể mang sang nhà hàng xóm, trình bày lý do và nhờ họ dùng nốt. Đặc biệt là các bạn sinh viên hay phải chuyển chỗ ở nhiều. Đó cũng là một cách tiết kiệm mà. 

Phân loại rác trong gia đình

Từ những ngày đầu tiên sang Đức mình đã phân loại rác. Lúc đầu thì ở trong khu kí túc xá, nghe đồn là nếu không phân loại rác đúng thì Hausmeister phát hiện ra sẽ mang rác lên tận nhà, bắt phân loai lại rồi thì phạt này nọ nên sợ lắm. Dần dần thành quen thôi. Hồi đấy vì nhà bé nên không có chỗ để rác bio nên mọi loại bio mình cho hết vào Restmüll.
Mà đúng thật, mình đã biết 1 trường hợp vứt rác lung tung và bị Hausmeister mang lên tận nhà. Bạn đó vứt chung tất cả các rác vào Restmüll, trong túi rác đấy lại có 1 cái thư gì đó ghi rõ địa chỉ họ tên. Thế là Hausmeister mang nguyên túi rác đó lên nhà gõ của bắt phân loại lại.
Bây giờ mình không ở kí túc xá nữa nhưng việc phân loại rác kiểu như đã thành thói quen của mình rồi. Nên cũng tự động làm và không thấy vất vả gì cả.
Bình thường nghĩ trong nhà có đến 5 cái thùng rác để phân loại thì thấy nhiều quá. Nhưng thực tế thì không nhiều hay vường vúi gì đâu. Ví dụ như nhà mình nhé:

• Mình mua 1 thùng rác 2 ngăn để trong bếp, ngăn to để Restmüll, ngăn bé để rác thủy tinh. Khi nào đầy thì đem vứt xuống thùng to của khu nhà. Thúng rác của nhà mình có nắp nên không sợ mùi hay ruồi nhăng.
• Gelbe Sack cũng để trong bếp. Khu nhà mình có lịch dọn rác vàng hàng tháng. Tức là đến ngày đó thì các hộ gia đình mang rác ra trước cửa tòa nhà, sẽ có xe rác đi qua thu gom. Với các bạn ở trong kí túc xá thì thường sẽ có 1 thùng rác vàng to đùng ở khu để rác, các bạn có thể vứt túi rác vàng của nhà mình lúc nào cũng được.
• Rác giấy mình có 1 sọt để ở trong phòng (dành cho rác giấy như thư từ, giấy xì mũi, báo,...) và 1 sọt ở hành lang để vứt thùng carton... Khi nào đầy thì mang xuống vứt thôi.
• Bio thì mình hay lấy túi đựng rác bio ở siêu thị xong 2 ngày vứt 1 lần. Sáng đi làm thì tiện cầm vứt luôn thôi.

 

Với mình thì phân loại rác cũng là một cách bảo vệ môi trường. Phân loại đúng cách sẽ giúp việc xử lý rác thải dễ dàng hơn, các mảnh nhựa cũ sẽ không bị bỏ phí và trôi dạt ngoài biển hàng nghìn năm mà sẽ được tái chế thành các đồ dùng mới có ích hơn. 

Có một sự thật là nếu không phân loại rác hoặc phân loại rác sai thì bạn có thể bị phạt. Luật phân loại rác được đưa ra từ năm 2015. Mức phạt có thể lên đến 5000€. Ngoài ra, nếu không phân loại rác thì nhân viên thu gom rác có quyền không thu rác nhà bạn, tức là họ sẽ để thùng đấy cho đến khi bạn phân loại đúng. 

Việc xử phạt cũng phụ thuộc vào từng vùng, từng thành phố. Vậy nên hãy tìm hiểu kĩ việc phân loại rác ở vùng bạn ở. 

Mong rằng bài viết này sẽ mang đến cho các bạn kiến thức sơ bộ về rác và cũng mong qua bài viết này mà các bạn chú ý hơn trong việc phân loại rác để bảo vệ môi trường.